Het te korte heldenleven van Fiet van Gilse (1912-1945)

Fiet van Gilse, onbekend tot nu toe in de oorlogsgeschiedschrijving, kan gerekend worden tot een van de grote solisten onder de Nederlandse verzetsvrouwen. Zij studeerde in de jaren ’30 Nederlands en Zweeds in Leiden en hoewel haar leven nauwelijks verschilde van de meeste studenten, vreesde zij veel meer dan de anderen de ontwikkelingen in nazi-Duitsland. De Duitse bezetting van Nederland in mei 1940 was dan ook een enorme klap. Toen de Nederlandse joden vervolgens geïsoleerd en daarna gedeporteerd werden, stortte zij zich met totale overgave in het verzetswerk. Vrijwel in haar eentje hield zij een eigen ‘organisatie’ draaiende om joden aan onderduikadressen te helpen en te voorzien van valse papieren en voedselbonnen. Haar tientallen ‘duikelaars’ overleefden allemaal de oorlog, alleen zijzelf niet. Kort voor de bevrijding bezweek ze in het concentratiekamp Ravensbrück. Ze was 32 jaar oud.

Dit boek vraagt de lezer stil te staan bij het korte maar indrukwekkende leven van deze jonge Leidse verzetsvrouw. Wat bezielde haar? Hoe kwam zij tot haar keuzes? En hoe ging zij te werk? Het door historica Pauline Micheels opgetekende levensverhaal, voorzien van foto- en archiefmateriaal, geeft inzicht in een verloren geschiedenis die we niet moeten vergeten.

Pauline Micheels is historica en freelance publicist. Ze werkte bij het NIOD en in het wetenschappelijk en middelbaar onderwijs. Na haar boek Muziek in de schaduw van het Derde Rijk (dissertatie 1993) publiceerde zij een drietal biografieën, de oorlogsnovelle Vandaag, een boek over de Vereniging voor Letterkundigen, bijdragen in bundels, kranten en tijdschriften, en lemmata in lexicons.

“Het te korte heldenleden van Fiet van Gilse (1912-1945) raakt je: een jonge vrouw, door iedereen geliefd, altijd goed gehumeurd, altijd hulpvaardig, hoe gevaarlijk het ook was. Fiet maakte het leven van haar ‘duikelaars’ een beetje draaglijker. Met tranen in de ogen lees je het uit.”

– Henri Lenferink, oud-burgemeester van Leiden